Relacja z wyprawy „Poznaj swój kraj –Pszczyna – miasto na szlaku”
Dwudziesta druga lekcja Historii z Wolnymi.
W dniu 11 września 2021r. o godz. 7.00 ponownie wyruszamy w Polskę realizując trzecie zadanie ofertowe w tym roku, w sumie jest to już dwudziesta druga lekcja historii z „Wolnymi” organizowana przy wsparciu UG w Kłaju. Nasze zadania ofertowe nazywamy lekcją historii, ponieważ zapoznajemy mieszkańców Gminy Kłaj z historią naszego kraju w sposób najbardziej przystępny, łatwy i przyjemny, bo doświadczamy tej historii w miejscach, które zwiedzamy. Zwiedzając polskie miasta, wsie a w nich zamki, pałace, kościoły, grody i twierdze z różnych epok zapoznajemy się z historią Polski, kulturą i sztuką od początków państwa Polskiego to jest od panowania pierwszych Piastów po dzień dzisiejszy. Tym razem ruszamy szlakiem: Kłaj – Kraków – Pszczyna, jest to średniowieczny szlak kupiecki, którym wędrowali kupcy z Rusi przez Przemyśl, Sandomierz, Kraków i dalej w kierunku Czech. I dzisiaj również pogoda nam sprzyja, więc z uśmiechem na ustach i chęcią poznania nowego małego wycinka naszej historii wyruszamy do Pszczyny, aby zrealizować zadanie ofertowe pod nazwą: „Poznaj swój kraj – Pszczyna – miasto na szlaku”. Bliskość miejsc, do których się udajemy sprawia, że już o godz. 9.00 jesteśmy w Pszczynie.
Pszczyna jest miastem leżącym w województwie śląskim, jest siedzibą władz powiatu pszczyńskiego i gminy miejsko-wiejskiej Pszczyna. Często nazywane jest Perłą Górnego Śląska. W minionych czasach Pszczyna była stolicą księstwa Pszczyńskiego, w której najokazalszym obiektem był zamek zwanym również zamkiem księżnej Daisy. Historia serca tej ziemi, a zatem historia zamku i przylegającego do niego miasta, sięga początków Polski Piastów. Według XIX-wiecznego archiwariusza książęcego Schaeffera pierwszy zamek książąt piastowskich stał tu już w XII w., natomiast, początków miasta szukać należy na przełomie XIII i XIV wieku. Wtedy to przy głównym szlaku handlowym prowadzącym z Rusi przez Małopolskę i Bramę Morawską na południe Europy, istniał już zamek otoczony obwarowaniami i fosą, do którego przylegało miasto - gród spełniający rolę targowiska i strażnicy zarazem.
Zamek w Pszczynie został zbudowany w XV w., przez Helenę córkę księcia litewskiego Korybuta Dymitra, żonę Jana II Żelaznego księcia raciborskiego a następnie był własnością książąt Pszczyńskich, Promnitzów i książąt Anhalt-Köthen. Podczas I wojny światowej w Pszczynie mieściła się kwatera główna armii niemieckiej walczącej na wschodzie. W 1916 r. przygotowano tu niemiecko-austriacką proklamację o utworzeniu "niepodległego" Królestwa Polskiego, tzw. Akt 5 listopada. W sierpniu 1919 roku na ziemi pszczyńskiej wybuchło I powstanie śląskie. Zbiórka powstańców odbyła się w parku przy Trzech Dębach. Udział mieszkańców w trzech powstaniach śląskich i ostateczne wyniki plebiscytu w 1921 r. (74 proc. ludności powiatu opowiedziało się za Polską) sprawiły, że ziemia pszczyńska wróciła do Macierzy. W 1922 roku do miasta wkroczyło wojsko polskie pod wodzą gen. Szeptyckiego. W uroczystości tej wziął udział przywódca powstań śląskich Wojciech Korfanty.
Ostatnim właścicielem zamku przed II wojną światową był książę Hochberg. Po wojnie zamek został przejęty przez państwo i zorganizowano w nim Muzeum. Zgromadzone w Pałacu zabytki i dobra kultury z różnych epok świadczą o życiu, kulturze i architekturze w minionych epokach oraz pokazują nasze bogate dziedzictwo narodowe. Po zapoznaniu się z historią Pszczyny i zamku, którą przekazała nam pani przewodnik ruszamy ulicami starego miasta obok Bramy Wybrańców do zabytkowego rynku. Tu zapoznajemy się z perełkami architektury; kościołem ewangelickim i ratuszem a następnie udajemy się do „Zagrody Wsi Pszczyńskiej”. Po zapoznaniu się z zabytkami zgromadzonymi w skansenie ruszmy na zamek księżnej Daisy. Wspaniałe wnętrza zamku, bogato zdobione komnaty oraz zbrojownia, w której zgromadzono uzbrojenie z różnych epok cieszy nasze oczy pięknem i kunsztem zgromadzonych dóbr kultury. Następnie udajemy się do zagrody żubrów, gdzie spotykamy nie tylko żubry znane nam z naszej puszczy niepołomickiej, ale także jelenie, sarny, kozy, osły, pawie i bażanty. Po siedmio godzinnym intensywnym zwiedzaniu wreszcie nastał czas na odpoczynek i posiłek. W starej karczmie w skansenie poznajemy smaki śląskiej kuchni a że smaki są wspaniałe, (chociaż tych dań nie przygotowywał znany śląski restaurator Rączka) szybko wszyscy odzyskują poranny wigor. Po posiłku ruszamy jeszcze do wspaniałych ogrodów „Kapias” w Goczałkowicach i po zwiedzeniu późnym wieczorem wracamy pełni wrażeń do domu.
Kolejne zadanie ofertowe powierzone nam w 2021 r., pod nazwą „Poznaj swój kraj – Pszczyna – miasto na szlaku” zostało zrealizowane z wykorzystaniem środków własnych TS Wolni Kłaj oraz przy wsparciu finansowym Urzędu Gminy Kłaj oraz wpłat własnych beneficjentów.
J. Cz
